หลักการแต่งคำประพันธ์ประเภทกลอนนิราศ

ใบความรู้ เรื่องหลักการแต่งคำประพันธ์ประเภทกลอนนิราศ

                                                                   

ความหมายของกลอนนิราศ

           กลอนนิราศ คือคำกลอนที่แต่งขึ้นเพื่อเล่าเรื่องการเดินทางไปยังแห่งใดแห่งหนึ่งโดยรำพันถึงการจากคนที่รักไปยังแห่งนั้น และไม่จำเป็นว่าคนที่รักจะมีตัวตนจริงหรือไม่ การประพันธ์ต้องใช้ศิลปะในการรำพันให้ไพเราะกินใจผู้อ่าน กลอนนิราศที่นิยมว่าแต่งดีได้แก่ นิราศของสุนทรภู่ เช่น นิราศภูเขาทอง  นิราศพระบาท เป็นต้น ส่วนนิราศเรื่องอื่นที่นับว่าไพเราะด้วยความพรรณนา เช่น นิราศลอนดอน นิราศรอบโลก

กฎการแต่งกลอนนิราศ

           ๑. กลอนนิราศขึ้นต้นด้วยวรรครับของบาทเอก ส่วนวรรคสดับเว้นว่างไว้

           ๒. วรรคหนึ่งใช้คำตั้งแต่ ๗ – ๙ คำ

           ๓. สัมผัสและความไพเราะอื่น ๆ เหมือนกลอนแปด

           ๔. กลอนนิราศมักขึ้นต้นด้วยคำว่า “นิราศ” จบด้วยบาทโทและคำสุดท้ายจะต้องลงท้ายด้วย “เอย” เสมอ

ตัวอย่างแผนผังกลอนนิราศ

ตัวอย่างกลอนนิราศ